برنج

از ترکیب مس و روی ساخته می شود. اما بسته به میزان هر یک از فلزات به کار رفته در آلیاژ، ویژگی ها و خواص آن متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال در صورتی که زینک موجود در آلیاژ افزیش یابد، مقاوتر خواهد بود و قابلیت شکل پذیری آن هم بیشتر می شود. از طرفی میزان روی به کار رفته در آلیاژ می تواند رنگ آن را تغییر دهد. به همین خاطر برنج ممکن است رنگی بین زرد تا قرمز داشته باشد. در صورتی که برنج، سی و دو تا سی و نه درصد زینک داشته باشد، کارکرد گرمایی آن بیشتر و کارکرد سرمایی آن کمتر خواهد بود و در صورتی که این فلز بیشتر از سی و نه درصد باشد، در دمایی مانند دمای اتاق، هم شکل پذیری و هم مقاومتش کمتر خواهد شد

یک نمونه تفاوت بین برنز و برنج این است که برنج آلیاژی تشکیل شده از مس و روی دارد. به طور کلی می‌توان گفت که آلیاژ برنج یکی از پر کاربرد ترین فلزات محسوب می‌شود که از لحاظ ظاهری مستحکم و سخت است و مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد. سختی آلیاژ برنج را می‌توان با تغییر نسبت مس و روی در مخلوط دچار تغییر کرد. در حقیقت، هر چه مقدار روی در این مخلوط بیشتر شود، آلیاژ برنج قوی‌تری به دست می‌آید، ولی چکش‌خواری آن کاهش پیدا می‌کند.

برنز

برنز دارای مقادیر زیادی از مس بوده و تقریباً دوازده درصد آن را قلع تشکیل می دهد. سایر فلزاتی که در این آلیاژ می تواند به کار می رود عبارتند از: آلومینیوم، نیکل، منگنز و روی. همچنین فسفر و آرسنیک هم می تواند برای این منظور مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین آلیاژهای مختلفی از برنز وجود دارد. برنز معمولاً استحکام بیشتری نسبت به خود مس دارد. شکل پذیری آن هم بهبود می یابد.

تفاوت میان برنز و برنج

♦یکی از اشتباهات رایجی که مردم در قبال تشخیص تفاوت بین برنز و برنج مرتکب می‌شوند، تشخیص اشتباه و جابه جای این دو فلز نسبت به یکدیگر است و حتی در بسیاری از موارد، افراد توانایی تشخیص بین برنز و برنج را ندارند.

♦آلیاژهای برنج و برنز با اینکه فلز پایه یکسان (مس) دارند اما تفاوت هایی با هم دارند. در ساخت برنج، از فلز زینک استفاده می شود اما برای تولید برنز، قلع به کار می رود. یکی از وجوه تمایز دو آلیاژ مذکور، رنگ آنها می باشد. معمولاً رنگ برنج زرد و سایه ای مات است. اما رنگ آلیاژ برنز قهوه‌ای مایل به قرمز می باشد. برنج نسبت به برنز از انعطاف پذیری بالاتری برخوردار است. چون قلع نسبت به زینک، اتصال ذرات مس به هم را بهتر انجام می دهد. شکنندگی برنز از برنج بیشتر بوده، همچنین دیرتر اکسیده می شود. در نتیجه دوام بیشتری هم نسبت به برنج دارد.

♦برنز در مقایسه با برنج در مقابل عوامل جوی مقاوم‌ تر می‌باشد و در برابر خوردگی مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهد.

♦برنز سخت‌تر ولی برنج انعطاف پذیرتر است. سختی بالای آلیاژ برنز باعث شده تا چکش‌خواری آن کمتر از آلیاژ برنج باشد.

♦برنز نسبت به برنج حساسیت کمتری به اسید دارد. با چکاندن یک قطره اسید روی هر دو فلز واکنش و تفاوت بین آنها را مشاهده خواهید نمود

♦هر دو آلیاژ برنز و برنج بسته به مقدار آلیاژ ترکیبی آن‌ها با فلز مس، رنگی از قرمز مس تا زرد خواهند داشت. اما بزرگ‌ترین تفاوت در ظاهر آن‌ها این است که برنز حلقه‌های کم رنگی را بر روی سطح نشان می‌دهد و همچنین سطح زبر تری به نسبت برنج دارد. در واقع این چنین می‌توان گفت که آلیاژ برنج صیقلی تر از برنز می‌باشد.

♦آلیاژ برنج به علت خاصیت میکروب‌کشی و وجود فلز روی، یکی از آلیاژ‌های توصیه شده در طب سنتی به حساب می‌آید. این آلیاژ به طور معمول به شکل کتری، قوری، سماور و حتی قاشق ساخته و مورد استفاده قرار می‌گیرند. بهره گرفتن از آلیاژ برنج در این ظروف غذایی جهت تامین مواد معدنی مورد نیاز بدن، بسیار مفید می‌باشد.

♦برای تشخیص تفاوت بین برنز و برنج، اگر دسترسی به دمای ذوب این دو فلز را دارید؛ با حرارت دادن آنها و ذوب شدن هر فلز در دمای ذوب مختص خودش؛ پی به نوع برنج یا برنز بودن آن خواهید برد

♦از برنج برای ساخت آلات موسیقی، شیرآلات در لوله کشی ها استفاده می شود اما برنز را برای ساخت مجسمه، آینه، اتصالات کشتی به کار می برند. و تفاوتی دیگر میان دو مربوط به قدمت شان است. قدمت فلز برنز به 3500 سال قبل از میلاد باز می گردد ولی برنج فلزی جدید تری نسبت به برنز است و قدمت آن مربوط به 500 سال قبل از میلاد می شود

♦این دو ماده از لحاظ خواص مغناطیسی با یکدیگر تفاوت دارند. برنز غیرمغناطیسی است و حتی زمانی که با مقدار کمی نیکل یا مَنگانِز آلیاژ داده شود، باز هم غیرمغناطیسی باقی می‌ماند. از سوی دیگر، برنج، که از ترکیب مس یا روی به عنوان عناصر آلیاژی تشکیل شده است، بستگی به مقدار این عناصر آلیاژی می‌تواند مغناطیسی یا غیرمغناطیسی باشد.

♦برنج اصلی‌ترین ترکیب مس با روی است. این آلیاژ معمولاً به صورت گرانشی تولید می‌شود، به این معنی که مس و روی با هم ذوب شده و آلیاژ برنج حاصله شکل‌دهی می شود.

♦بر خلاف برنج، برنز معمولاً به دو صورت متفاوت تولید می‌شود. یکی به روش ذوب و ریخته‌گری، مانند روش تولید مجسمه‌ها یا اشیاء هنری و دیگری به روش فرآوری پودرها، که در این روش پودر مس و قلع با هم مخلوط شده و سپس با فشار بالا، گرمایش و شکل‌دهی می‌شود.

♦آلیاژ برنز معمولاً دارای اثرات زیست محیطی کمتری است زیرا قلع کمتر از روی منجر به ترکیبات سمی در طبیعت می‌شود. همچنین برنز می‌تواند در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاومت بیشتری داشته باشد که این ویژگی باعث می‌شود برای مصارفی که به مقاومت در برابر خوردگی حساس هستند مورد استفاده قرار گیرد.

♦با توجه به این نکات، آلیاژ برنز از نظر اثرات زیست محیطی مزایایی نسبت به برنج دارد. البته برنج هم با قابلیت جدا سازی از ترکیبات اولیه، بازیافت می شود.

♦آلیاژ برنز و برنج از نظر قیمت تفاوت‌هایی با هم دارند. قیمت این دو آلیاژ به عوامل مختلفی مانند نرخ مواد اولیه، هزینه‌های تولید و تقاضا بستگی دارد.

♦اما به طور کلی، برنز به دلیل داشتن مس و قلع معمولاً گران‌تر از برنج است. در عوض، برنج که اغلب شامل مس و روی است، آلیاژی مقرون به صرفه‌تر است.

مهمترین معایب برنز و برنج نسبت به هم

♦برنز از اکسیده شدن زودتری نسبت به برنج برخوردار است که در بررسی تفاوت برنز و برنج، این خصوصیت یکی از معایب برنز محسوب می شود. از نقاط ضعف آلیاژ برنج در مقایسه با برنز این است که برنج به شکل فرایند جوش تعمیر نمی‌شود و هزینه تولید آن بیشتر است.

با این حال استفاده از هر دو متریال، به عنوان مواد ساختاری در مصارف مختلف مانند ساخت تابلوهای برق، ابزارهای صنعتی و قطعات ماشین آلات بسیار معمول است

نحوه تشخیص برنز از برنج

برنز، به رنگ تیره‌تر و قهوه‌ای مایل قرمز خود شناخته می‌شود. تشخیص تفاوت بین برنز و برنج به سبب حضور حلقه‌های کمرنگ در سطح برنز، ساده است.

کلام آخر

برنج از ترکیب مس و روی ساخته می شود. اما بسته به میزان هر یک از فلزات به کار رفته در آلیاژ، ویژگی ها و خواص آن متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال در صورتی که زینک موجود در آلیاژ افزیش یابد، مقاوتر خواهد بود و قابلیت شکل پذیری آن هم بیشتر می شود